Τι είναι το Ψίκι;

Ψίκι είναι η πομπή, η συνοδεία, και ειδικότερα η γαμήλια πομπή, ιδίως η νυφιάτικη, που παλιότερα έπαιρνε τη νύφη από το σπίτι της, με όργανα, κάποτε και με όλα τα προικιά επάνω σε υποζύγια, και οδηγούσε τη νύφη στην εκκλησία. Η λέξη χρησιμοποιείται ακόμα σε αναπαραστάσεις παραδοσιακών γάμων. Σε πολλά μέρη υπήρχε και γαμπριάτικο ψίκι.

Η λέξη είναι λατινικής αρχής, από το obsequium, που πέρασε στους πρώτους βυζαντινούς αιώνες στα ελληνικά ως οψίκιον και μετά έγινε στο Μεσαίωνα οψίκιν και ψίκιν, οπότε και σήμαινε την ακολουθία αξιωματούχου, τη γαμήλια πομπή, αλλά και τη νεκρική πομπή - στα σημερινά γαλλικά les obseques είναι η κηδεία. Στα νεότερα ελληνικά έμεινε μόνο η γαμήλια σημασία.

Η λέξη είχε πανελλήνια διάδοση. Τη χρησιμοποιούσε συχνά ο Καζαντζάκης (π.χ. στο Χριστός ξανασταυρώνεται: «κι όλο το ψίκι, γαμπρός, γονέοι, βλάμηδες»), ενώ στο γνωστό ποίημα Κέντημα του μαντηλιού, ο Κρυστάλλης βάζει την κόρη να κεντάει, ανάμεσα στα άλλα και: «Γάμον αρχοντικό σ’ ένα χωριό πλουμίζει / με νύφην, με γαμπρό, με φλάμπουρα, με ψίκι».