Τι είναι το μπατάκι;

Μπατάκι είναι ο βούρκος, το τέλμα, η παχιά λάσπη που πατάς και βυθίζεται μέσα το πόδι σου. Λέξη πιο πολύ των βόρειων ιδιωμάτων, δάνειο από το τούρκικο batak, υπάρχει στα παλιότερα λεξικά μόνο. Μπατάκι είναι και το βουρκάρι στο βυθό λίμνης ή θάλασσας.

Τη λέξη τη βρίσκω ζωντανή στους διαλόγους των κυνηγών (δεν μπορείς να περάσεις, είναι μπατάκι) ή των ψαροντουφεκάδων (άμμος-βούρκος, μπατάκι που δεν μπορείς να πατήσεις και βουλιάζεις, σε ρουφάει προς τα κάτω). Και ρήμα: μπατακώνω, κολλάω στη λάσπη, ιδίως για αυτοκίνητο.

Υπάρχει και μια άλλη λέξη, μπατάκι, ομόηχη στην τραπεζική αργκό: είναι ο κακοπληρωτής, ο πελάτης που χρωστάει, μ΄άλλα λόγι, μπαταχτσής ('η μπαταξής): "Κανείς δεν θέλει να μας δανείσει και είμαστε τα μπατάκια της Ευρωπαϊκής Ένωσης". Το εντυπωσιακό είναι ότι, ετυμολογικά, αυτά τα δύο ομόηχα έχουν κοινή πηγή, αφού ο μπαταχτσής, στα τούρκικα (batakci) προέρχεται από το batak, τον βούρκο. Όσο για το batak, αυτό προέρχεται από το ρήμα batmak (βυθίζομαι) απ΄όπου προέρχονται επίσης το μπατάρω, αλλά και ο μπατίρης. Ετυμολογικώς, δηλαδή, κι ο μπατίρης κι ο μπαταχτσής βουλιαγμένοι είναι.

Από το βιβλίο του Νίκου Σαραντάκου "Λέξεις Που Χάνονται"