Τι σημαίνει η λέξη Μαλάθρακας;

Μαλάθρακας είναι το μεγάλο και πυώδες σπυρί, γνωστότερο σαν καλόγερος ή βούζουνας. Σε παραλλαγή, το μαλαθράκι είναι δερματικό εξάνθημα. Το μαλαθράκι προέρχεται από το μεταγενέστερο μελανθράκη (<μέλας + άνθραξ) που το βρίσκουμε στα γραφτά του Λέοντα, ιατρού του 9ου αιώνα. Η αλλαγή γένους ίσως οφείλεται στην επίδραση των ονομασιών άλλων εξανθημάτων ουδέτερου γένους (π.χ. σπυρί, βουζούνι). Ο μαλάθρακας μάλλον είναι το μεγεθυντικό του. Το μαλαθράκι ακούγεται στα Επτάνησα και στην Ήπειρο, ο μαλάθρακας πιο πολύ στην Κρήτη.

Στα υπερκινητικά παιδιά έλεγαν ή λένε ακόμα στην Κρήτη: «μαλαθράκους έχεις στον κώλο;» Σε μια εκδικητική μαντινάδα, ο τραγουδιστής καταριέται τη λεγάμενη: «Όσες φορές σε φίλησα να βγάλεις μαλαθράκους / να κρέμονται στη μούρη σου ωσά ντο' ασκορδουλάκους (τους βολβούς)».

Στον Φωτεινό του Βαλαωρίτη ένας εμπειρικός γιατρός, ο Νικήτας, γιάτρευε: «το ρίμα, το κακό σπυρί, τη φάγουσα, το λέφα, το μαλαθράκι, το καρφί, τη λιόκριση, τη λύσσα». Ασφαλώς έχουμε άγνωστες λέξεις, αλλά τουλάχιστον ξέρουμε τι σημαίνει το μαλαθράκι!