Τι είναι το Τσιμισίρι;

Το τσιμισίρι ή τσιμσίρι είναι ο πύξος ή το πυξάρι (Buxus semper virens), αειθαλής θάμνος ή μικρό δέντρο, η πύξος των αρχαίων, λέξη στην οποία οφείλουμε την πυξίδα (αρχικά: κουτί από ξύλο πύξου) και από την οποία, μέσω λατινικών, προέρχεται και το αγγλικό box. Το τσιμσίρι είναι δάνειο από τα τουρκικά (çimsir, παραλλαγή του simsir). Η λέξη ακούγεται ακόμα.

Το ξύλο του θάμνου αυτού προσφέρεται ιδιαίτερα για την ξυλογραφία και για κατασκευή κουτιών, επειδή είναι πολύ σκληρό και δεν σπάει. Στον Τρελό του Βάρναλη, η πλόσκα του (το ξύλινο παγούρι του) είναι «ξύλο τσιμισίρι».

Όμως το τσιμισίρι κυρίως ως διακοσμητικός θάμνος χρησιμοποιείται, επειδή ανέχεται καλά το κούρεμα, οπότε το βρίσκουμε σε κήπους, στη σειρά, για να οριοθετεί δρομάκια και παρτέρια. Στα Πριμαρόλια της Αθηνάς Κακούρη, μια γαμήλια δεξίωση δίνεται σε μεγαλοπρεπή κήπο με παρτέρια «με την μπορντούρα τους από κουρεμένο τσιμισίρι και πυκνό λεβαντίνι». Και ο Ελύτης, στο κείμενο του για τον Θεόφιλο, μιλάει για τη Βαρειά, το προάστιο όπου βρίσκονται «ανάμεσα σε βάγιες, τσιμσίρια και μαγνόλιες οι επαύλεις των πλουσίων του νησιού».