Τι είναι το Σαντάρδο;

Λέγεται και σταντάρδο. Είναι το κοντάρι στην πρύμη των πλοίων, που χρησιμέυει για την έπαρση της εθνικής σημαίας, και κατ’ επέκταση η ίδια η εθνική σημαία, και γενικά η οποιαδήποτε σημαία, αφού τα παλιότερα χρόνια κάθε καραβοκύρης είχε το δικό του σαντάρδο.

Από τη θάλασσα η λέξη πέρασε και στη στεριά, όπου χρησιμοποιείται για το κοντάρι της σημαίας που κυματίζει σε ψηλό μέρος. Για παράδειγμα, ο Κ. Πολίτης στο Στου Χατζηφράγκου γράφει για το σαντάρδο στο μπαλκόνι του προξενείου απ’ όπου κυμάτιζε η ελληνική σημαία. Σαντάρδο λέγεται επίσης το ψηλότερο σημείο της Ερείκουσας, ενός από τα διαπόντια νησιά στο βορειοδυτικό άκρο της Ελλάδας.

Η λέξη υπάρχει στα παλιότερα λεξικά χωρίς ετυμολογία. Προέρχεται από το ιταλικό stendardo, ίσως από κάποια διάλεκτο που δεν διατήρησε το αρχικό st-. Η ιταλική λέξη σημαίνει επίσης «σημαία, λάβαρο» και παράγεται από το παλαιογαλλικό estandart (σήμερα etandard), απ’ όπου και το πολυσήμαντο αγγλικό standard (και το δικό μας στάνταρ). Ως «σταντάρδο» το έχει χρησιμοποιήσει σε πεζό του ο Καββαδίας. Στο ποίημα Φιλέλλην, ο Κ. Βάρναλης είχε χαρακτηρίσει «σάπιο σαντάρδο της εσχάτης πειρατείας» τον Ουίνστον Τσόρτσιλ!