Τι είναι το Χαζίρι;

Χαζίρι είναι η ετοιμασία, αλλά επέχει και θέση επιρρήματος και σημαίνει «έτοιμος». «Είμαι χαζίρι», είμαι έτοιμος· «γίνομαι χαζίρι», ετοιμάζομαι. «Βρίσκω κάτι χαζίρι», σημαίνει βρίσκω έτοιμο χωρίς να κοπιάσω, όπως στο απόσπασμα του Μακρυγιάννη: «αφανίστηκαν οι άνθρωποι μου φκιάνοντας ταμπούρια σ’ όλες τις θέσεις, κι εσείς τις ηύρετε χαζίρι».

Η λέξη είναι φυσικά τουρκικό δάνειο (hazir, αραβικής αρχής) και μάλλον δεν λέγεται πια, οπότε καλώς δεν την έχουν τα νεότερα λεξικά. Χρησιμοποιείται πολύ σε κείμενα αγωνιστών του 1821, αλλά και δημοτικιστών, και έχει δώσει και παράγωνα, όπως το ρήμα χαζιρεύω (ετοιμάζω) ή το επίθετο χαζίρικος, δηλαδή αυτός που τον βρίσκουμε έτοιμο χωρίς να κοπιάσουμε, «βρήκε χαζίρικο θρόνο ο Τούρκος και μπήκε και καλοκάθισε», γράφει ο Εφτιαλιώτης στις Φυλλάδες του Γεροδήμιου.

Στα σημερινά κυπριακά, η λέξη χρησιμοποιείται ακόμα, αλλά έχει αλλάξει σημασία, σημαίνει «σχεδόν» ή «παραλίγο», π.χ. «Τώρα δυστυχώς με τις κλιματολογικές αλλαγές χαζίρι να ξεχάσουμε τι χρώμα έχει το χιόνι».