Τι είναι το Γρέκι;

Γρέκι είναι περιφραγμένος και πρόχειρα στεγασμένος τόπος, όπου σταβλίζονται τα αιγοπρόβατα. Χαρακτηριστική λέξη του ποιμενικού λεξιλογίου, με πανελλήνια εξάπλωση, υπάρχει στα παλιότερα λεξικά, όχι όμως στα νεότερα. Και τοπωνύμιο.

Από το τούρκικο egrek, που σημαίνει «λίμνη» αλλά έχει πάρει και τη σημασία του σκιερού καταφυγίου για τα κοπάδια. Πολύ συχνό σε δημοτικά τραγούδια, π.χ. «βρίσκω το γρέκι μ' αδειανό, κουδούνια δεν βροντούνε», μοτίβο που το έχει χρησιμοποιήσει και ο Κρυστάλλης («Όμως το γρέκι του αδειανό κι έρμη τη στάνη βρίσκει»).

Λέξη πανταχού παρούσα κάποτε, πήρε και τη σημασία του συνοικισμού, αλλά και τη μεταφορική σημασία της κατοικίας («πάμε στο γρέκι μας τώρα»), ενώ η φράση «το έκαμε γρέκι» σήμαινε ότι κάποιος συχνάζει πολύ σε ένα μέρος. Στη Γυνή πλέουσα, ο Παπαδιαμάντης περιγράφει έναν καραβοκύρη ο οποίος κάθε Οκτώβρη γύριζε στο νησί και «το έριχνε γρέκι, κατά το κοινόν ναυτικόν λόγιον», δηλαδή περνούσε χρυσόν χειμώνα στη θαλπωρή της οικογένειας. Σήμερα βρίσκεται σε υποχώρηση, φυσικά, όπως και οι ποιμενικές δραστηριότητες· όπως λέει και ένα σαρακατσάνικο δημοτικό τραγούδι, «χορταριάσανε τα γρέκια».