Τι είναι European Ombudsman;

European Ombudsman σημαίνει Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής. Η θέση αυτή δημιουργήθηκε με τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Mάαστριχτ, 1992). Σχετική μνεία γίνεται και στο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα (άρθρα 48 και ΙΙΙ-237). Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για πενταετή θητεία που μπορεί να ανανεωθεί.

● Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής λειτουργεί ως ενδιάμεσος μεταξύ του πολίτη και των αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι αρμόδιος να λαμβάνει και να ερευνά καταγγελίες πολιτών, επιχειρήσεων και οργανισμών της Ε.Ε και οποιουδήποτε κατοικεί ή έχει την καταστατική του έδρα σε χώρα της Ένωσης. Βοηθά να αποκαλυφθούν κρούσματα κακής διοίκησης στη δράση των ευρωπαϊκών οργάνων ή οργανισμών. Κακή διοίκηση σημαίνει ανεπιτυχής ενέργεια ή παράλειψη, με άλλα λόγια, ένα όργανο της Ένωσης παραλείπει να κάνει κάτι που θα έπρεπε να κάνει, ή δεν το κάνει σωστά, ή κάνει κάτι που δεν θα έπρεπε να κάνει. Παραδείγματα κακής διοίκησης είναι η άδικη μεταχείριση, οι διακρίσεις, η κατάχρηση εξουσίας, η παράλειψη ή άρνηση ενημέρωσης, η αναιτιολόγητη καθυστέρηση και οι παράτυπες διαδικασίες. Ο Διαμεσολαβητής μπορεί να προβαίνει σε συστάσεις προς τα θεσμικά όργανα της Ένωσης και να διαβιβάζει οποιοδήποτε θέμα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ούτως ώστε να αναλαμβάνει την πολιτική δράση που απαιτείται.

● Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής ασκεί τα καθήκοντά του με πλήρη ανεξαρτησία και αμεροληψία. Δεν ζητά ούτε δέχεται υποδείξεις από καμία κυβέρνηση ή οργανισμό. Κατά τη διάρκεια της θητείας του δεν μπορεί να ασκεί καμία άλλη επαγγελματική δραστηριότητα, αμειβόμενη ή μη.

● Ο κάτοικος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή οργανισμός ή επιχείρηση που εδρεύει στην Ένωση, που πιστεύει ότι έχει πέσει θύμα κρούσματος κακής διοίκησης εκ μέρους οργάνου ή οργανισμού της Ένωσης, το πρώτο που πρέπει να κάνει είναι να έλθει σε επαφή με το εν λόγω όργανο ή οργανισμό μέσω των συνήθων διοικητικών οδών και να προσπαθήσει να το πείσει να διορθώσει την κατάσταση. Αν η προσέγγιση αυτή αποτύχει, μπορεί να υποβάλει καταγγελία στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή. Η καταγγελία αυτή πρέπει να υποβληθεί εντός δύο ετών από την ημερομηνία κατά την οποία περιήλθε σε γνώση του καταγγέλλοντος η πράξη κακής διοίκησης. Πρέπει να δηλώσει σαφώς ποιος είναι και τι καταγγέλλει, αν και μπορεί να ζητήσει να παραμείνει η καταγγελία εμπιστευτική. Αν χρειαστεί, ο Διαμεσολαβητής μπορεί να τον συμβουλεύσει να απευθυνθεί σε άλλη αρχή. Ο Διαμεσολαβητής δεν θα ερευνήσει την καταγγελία, αν για τα καταγγελλόμενα γεγονότα έχει ή είχε κινηθεί δικαστική διαδικασία. Ο Διαμεσολαβητής διεξάγει έρευνες είτε με δική του πρωτοβουλία είτε με βάση τις καταγγελίες που του υποβάλλονται.

● Tα θεσμικά όργανα και οι οργανισμοί της Ένωσης υποχρεούνται να παρέχουν στο Διαμεσολαβητή κάθε πληροφορία που ζητά και να του επιτρέπουν την πρόσβαση στους σχετικούς φακέλους. Μπορούν να αρνηθούν μόνον για λόγους απορρήτου δεόντως αιτιολογημένους. Αν ο Διαμεσολαβητής διαπιστώσει περίπτωση κακής διοίκησης, ενημερώνει το οικείο όργανο και του απευθύνει σχέδιο συστάσεων. Το όργανο διαθέτει προθεσμία τριών μηνών για να εκθέσει λεπτομερώς τη γνώμη του για το θέμα. Στη συνέχεια, ο Διαμεσολαβητής διαβιβάζει έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και προς το οικείο όργανο, ενώ παράλληλα ενημερώνει τον καταγγέλλοντα για το αποτέλεσμα των ερευνών του. Συντάσσει ετήσια έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τα αποτελέσματα των ερευνών του.

● Ο Έλληνας καθηγητής Νικηφόρος Διαμαντούρος εξελέγη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για το υπόλοιπο της θητείας του, στη θέση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή τον Απρίλιο του 2003. Μετά την εκλογή του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επανεξελέγη για πλήρη θητεία πέντε ετών η οποία συμβαδίζει με τη θητεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στη ψηφοφορία που έλαβε χώρα την 11.1.2005 στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο, ψήφισαν 643 ευρωβουλευτές. Ο Νικηφόρος Διαμαντούρος έλαβε 564 ψήφους και ο Ιταλός υποψήφιος Τζουζέπε Φορτουνάτο 45 ψήφους ενώ υπήρξαν 34 λευκά ψηφοδέλτια.