Τι είναι η Ρομπατσίνα;

Ρομπατσίνα είναι η κατσάδα, η επίπληξη. Λέξη που έχει παλιώσει, αλλά όχι πολύ, και ομολογώ ότι εκπλήσσομαι που δεν την έχουν τα νεότερα λεξικά, και ακόμα περισσότερο που λείπει από τον Δημητράκο. Λέξη αστική, πανελλήνια, εύχρηστη σε γραφειοκρατικό περιβάλλον, όπως δημόσιες υπηρεσίες, εταιρίες και σχολεία· όχι σπάνια, διαβάζουμε και σήμερα στις εφημερίδες για τη ρομπατσίνα που έφαγε ο τάδε υφιστάμενος από τον προϊστάμενο του, π.χ. υφυπουργός από υπουργό.

Κάποιες πηγές το ετυμολογούν από το ιταλικό robaccina, που μου φαίνεται ανύπαρκτο. Ο Ανδριώτης το ανάγει σωστά στο romanzina, που σημαίνει τη μακριά επίπληξη, τον εξάψαλμο, θα λέγαμε εμείς. Σωστά καταλάβατε ότι έχει την ίδια ρίζα με το ρομάντζο, το μυθιστόρημα. Είναι θέμα αφήγησης.

Στα Επτάνησα χρησιμοποιείται ο τύπος ρομαντσίνα, ατόφια η ιταλική λέξη. Έτσι τη βρίσκουμε και στην Ερόικα του Κοσμά Πολίτη. Ο τύπος ρομπατσίνα υπάρχει στον Γιούγκερμαν και σε άλλα έργα του Καραγάτση, ενώ, πιο παλιά, ο Σουρής είχε γράψει στον Ρωμηό, ειρωνικά, για «την ρομπατσίνα την γερή του Γάλλου του κυρ Γιάννη», εννοώντας τον Ψυχάρη με τον οποίο είχαν πιάσει μεγάλο καβγά.