Τι είναι Economies of scale και Economies of scope;

Economies of scale and economies of scope σημαίνει οικονομίες κλίμακας και οικονομίες φάσματος.

● Oικονομίες κλίμακας (economies of scale) έχουμε όταν το μακροπρόθεσμο μέσο κόστος μειώνεται στο μέτρο που αυξάνεται η παραγωγή του προϊόντος. Η παραγωγή περισσοτέρων και φθηνότερων μονάδων οφείλεται στη χρησιμοποίηση μηχανών μαζικής παραγωγής και εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Oικονομίες επίσης προκύπτουν διότι οι επιχειρήσεις παραγωγής μεγάλης κλίμακας μπορούν να αγοράζουν μεγάλες ποσότητες πρώτων υλών σε μειωμένη τιμή και να απολαύουν καλύτερων και μικρότερου κόστους τραπεζικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

● Oικονομίες φάσματος (economies of scope) προκύπτουν όταν μία αύξηση στη σειρά των παραγομένων προϊόντων επάγεται μείωση του μέσου συνολικού κόστους. Oι επιχειρήσεις που παράγουν μία ευρεία σειρά προϊόντων είναι σε θέση να προσλαμβάνουν ειδικευμένους και έμπειρους προγραμματιστές ηλεκτρονικών υπολογιστών, μηχανολόγους, ειδικούς στο σχεδιασμό, την κοστολόγηση και την έρευνα της αγοράς και να τους χρησιμοποιούν στα τμήματα παραγωγής και διανομής όλων των προϊόντων τους. Για παράδειγμα, μία βιομηχανία που κατασκευάζει κουζίνες, πλυντήρια και μικρές οικιακές συσκευές δεν είναι ανάγκη να έχει πολλά τμήματα πληροφορικής και μάρκετινγκ για κάθε ένα προϊόν χωριστά. Χρησιμοποιεί τους ίδιους εμπειρογνώμονες και τεχνικούς για όλη τη σειρά των προϊόντων που παράγει. Oι μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν να επιτύχουν άπειρες οικονομίες κλίμακας και φάσματος ενώ οι μικρομεσαίες αδυνατούν. Στην περίπτωση αυτή επικρατούν μονοπωλιακές ή ολιγοπωλιακές καταστάσεις στην αγορά και δεν ισχύει το μοντέλο του καθαρού και τέλειου ανταγωνισμού της νεοκλασικής σχολής (Τζον – Κέννεθ Γκαλμπρέϊθ: O αμερικανικός καπιταλισμός, η αντίληψη της συμψηφιστικής εξουσίας, 1954).