Από που πήρε το όνομα της η Ξάνθη;

Υπάρχουν 3 διαφορετικές εκδοχές για το από που πήρε το όνομα της η πόλη της Ξάνθης:

1. Ξάνθη λεγόταν μια από τις κόρες του Ωκεανού (πατέρα του ανθρώπινου Γένους) και της Τηθύας. Η Τηθύς μια από τις Τιτανίδες, ήταν κόρη του Ουρανού και αδερφή της Ρέας, της Θέμιδας και του Κρόνου. Αυτή είναι η κτήτορας της Ξάνθης (Από τη «Θεογονία» του Ησίοδου)       

2. Υπάρχει ένας τοπικός μύθος, που λέει ότι στις όχθες του ποταμού Θερμόδοντα κοντά στην πόλη Θεμίσκυρα της Βόρειας Θράκης κατοικούσε η πολεμική φυλή των Αμαζόνων με Βασίλισσα την Ιππολύτη. Ο Διώδορος αναφέρει μερικές θρυλικές Αμαζόνες που ήταν άφταστες στην τέχνη του πολέμου όπως : η Αέλλα, η Κελαινώ, η Αντιόπη και η Ξανθίππη. Η Αμαζόνα Ξανθίππη λέγεται ότι κυρίευσε την περιοχή μας και ίδρυσε την πόλη και της έδωσε όνομά παρόμοιο με το δικό της.

3. Ο Βασιλιάς Διομήδης κατείχε τα περίφημα μανιώδη και αδάμαστα άλογα τον Δείνο, τον Λάμπο, τον Πόδαγρο και τον Ξάνθο, που έτρωγαν τους ξένους όταν η τρικυμία τους έριχνε στις ακτές της περιοχής. Τα άλογα αυτά έγραφε ο Αιλιανός ότι ο Διομήδης τα πήγαινε να πιουν νερό στον Κασσανίτη ποταμό, που δεν είναι άλλος από τον σημερινό Κόσυνθο τον ποταμό, που διασχίζει  την πόλης μας και το νομό μας.Από το ομώνυμο, λοιπόν άλογο πήρε η πόλη το όνομά της.